(Bản dịch từ tiếng Anh: Nguồn:
https://jffv.org/wp-content/uploads/2024/12/61103-imfpa27sresponselettertoformosa.pdf)
____________________________________________________________________
V/v: Phản hồi Thư Hồi đáp của Công ty Formosa Hà Tĩnh (Tham chiếu: AL OTH 73/2024)
Kính gửi Quý Ông/Bà,
Chúng tôi xin xác nhận đã nhận được thư từ Công ty Formosa Hà Tĩnh đề ngày 30 tháng 9, 2024 và xin trân trọng cơ hội để phản hồi. Điều quan trọng là phải làm rõ một số điểm sai lệch trong thư phản hồi của Formosa và tập trung vào các vấn đề cốt lõi ảnh hưởng đến các nạn nhân và cộng đồng nói chung.
Formosa đã thừa nhận trách nhiệm về thảm họa môi trường do việc xả thải hóa chất độc hại ra biển, gây ra cái chết của hàng trăm tấn cá, tàn phá hơn 200 km bờ biển, và làm gián đoạn sinh kế của hơn 100.000 ngư dân tại bốn tỉnh miền Trung Việt Nam. Thảm họa này, cùng với nhiều tháng phủ nhận và che đậy, đã gây ra thiệt hại lâu dài đối với môi trường và các cộng đồng phụ thuộc vào nó. Quyền cơ bản của các nạn nhân—được sống trong môi trường an toàn và lành mạnh, quyền có việc làm, và quyền được minh bạch đầy đủ—đã bị vi phạm nghiêm trọng. Các quyền này được công nhận theo pháp luật Việt Nam và được ghi nhận trong các tiêu chuẩn quốc tế mà Việt Nam đã tham gia.
Thay vì giải quyết những vấn đề quan trọng này, Formosa đã chọn đứng về phía chính phủ Việt Nam trong việc đơn phương quyết định bồi thường. Các nạn nhân không được tham vấn hoặc tham gia vào quá trình này. Khoản bồi thường được chi trả trực tiếp cho chính phủ, bỏ qua các nạn nhân, và một thỏa thuận đã được thực hiện nhằm bảo vệ danh tiếng của Formosa, cả trong nước và quốc tế.
Sự sắp xếp này đã khiến hàng chục nghìn nạn nhân không được bồi thường công bằng, và một số thậm chí không nhận được bất kỳ khoản bồi thường nào.
Chính phủ Việt Nam đã chính trị hóa thêm vấn đề này, coi các nạn nhân và những người bảo vệ họ như mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Điều này đã dẫn đến hơn 500 vụ bắt giữ và giam cầm tùy tiện, với các bản án kéo dài tới 20 năm. Mặc dù Formosa không tham gia trực tiếp vào những vi phạm nhân quyền này, nhưng các hành động của họ đã tạo ra hoàn cảnh để chính phủ Việt Nam hành động. Nếu Formosa tuân thủ pháp luật và các nghĩa vụ đạo đức của mình, những lạm dụng này có thể đã được ngăn chặn.
Trái ngược với tuyên bố rằng việc bồi thường đã được thực hiện và môi trường đã hoàn toàn phục hồi vào cuối năm 2018, thực tế tại hiện trường cho thấy một câu chuyện khác. Hàng nghìn nạn nhân báo cáo rằng họ vẫn chưa nhận được bồi thường đầy đủ.
Quần thể cá vẫn chưa trở lại mức bền vững, và nhiều ngư dân đã buộc phải rời bỏ quê hương để tìm kiếm việc làm, thường phải đối mặt với điều kiện nguy hiểm và bị bóc lột. Trường hợp thương tâm của 39 công nhân Việt Nam thiệt mạng trong xe tải đông lạnh ở biên giới Anh vào năm 2019, trong đó 35 người đến từ khu vực bị ảnh hưởng, cho thấy sự tuyệt vọng kinh tế vẫn đang tiếp diễn do thảm họa này.
Hơn nữa, bất chấp những cam kết lặp lại, Formosa đã được phép hoạt động trở lại vào đầu năm 2017.
Ngay cả khi các vấn đề quan trọng liên quan đến xử lý chất thải vẫn chưa được giải quyết trong suốt ba năm. Theo các cơ quan chức năng Việt Nam, Formosa đã hoạt động mà không có đủ năng lực để xử lý hoàn toàn chất thải của mình.
Các nạn nhân đã nhiều lần yêu cầu tiến hành đánh giá môi trường độc lập, nhưng yêu cầu này đã bị từ chối.
Trong thư của mình, Formosa thậm chí còn trích dẫn cựu Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, người đã buộc phải từ chức do liên quan đến một vụ bê bối tham nhũng—điều này làm dấy lên nghi ngờ nghiêm trọng về tính đáng tin cậy của các nguồn thông tin mà họ đưa ra.
Chúng tôi kêu gọi Formosa thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ pháp lý và đạo đức của mình bằng cách thực hiện các hành động sau:
- Cung cấp bồi thường công bằng và đầy đủ cho tất cả các nạn nhân;
- Tiến hành một đánh giá toàn diện và độc lập về thiệt hại môi trường, bao gồm tình trạng hiện tại của đại dương và các khu vực ven biển bị ô nhiễm;
- Làm sạch phần ô nhiễm còn lại và đảm bảo các biện pháp bảo vệ môi trường trong tương lai được thiết lập;
- Cam kết minh bạch và tham gia vào đối thoại cởi mở với các nạn nhân về quyền lợi của họ và con đường phục hồi;
- Hợp tác với chính phủ Việt Nam để trả tự do cho tất cả những người bị giam giữ sai trái Liên quan đến thảm họa này.
Cho đến khi các hành động này được thực hiện, chúng tôi sẽ tiếp tục vận động cho các nạn nhân và kiên định trong việc tìm kiếm công lý.
Ngoài ra, chúng tôi vẫn chưa nhận được bất kỳ phản hồi nào từ chính phủ Việt Nam hoặc Tập đoàn Formosa Plastics tại Đài Loan.
Cảm ơn quý vị đã quan tâm đến vấn đề này. Chúng tôi hy vọng Formosa sẽ hành động với thiện chí và giải quyết những mối quan tâm cấp bách của các cộng đồng bị ảnh hưởng.
Trân trọng,
Nancy Bui
Người sáng lập và Phó Chủ tịch Đối ngoại, Công lý cho Nạn nhân Formosa
Người sáng lập, Liên minh Giám sát Quốc tế Formosa Plastics
(512) 844-9417
P.O. Box 29534
Austin, TX. 78755
Email: nancy@vietnameseamerican.org
Website: www.4IMFA.ORG
Sharon Lavigne
Người sáng lập và Giám đốc Điều hành, RISE St. James
Người sáng lập, Liên minh Giám sát Quốc tế Formosa Plastics
Người nhận Giải thưởng Môi trường Goldman 2021
Email: sharonclavigne@gmail.com
Website: www.risestjames.org
Diane Wilson
Người sáng lập và Giám đốc Điều hành, San Antonio Bay Estuarine Waterkeeper
Người sáng lập, Liên minh Giám sát Quốc tế Formosa Plastics
Người nhận Giải thưởng Môi trường Goldman 2023
Email: wilsonalamobay@aol.com
Website: www.sanantoniobaywaterkeeper.org
Ghi chú:
Liên minh Giám sát Quốc tế Formosa Plastics (IMFPA) là một liên minh độc đáo bao gồm ba tổ chức riêng biệt, mỗi tổ chức đấu tranh chống lại Formosa Plastics tại các địa điểm khác nhau: Công lý cho Nạn nhân Formosa ở Việt Nam, RISE St. James ở Louisiana, và San Antonio Bay Estuarine Waterkeeper ở Texas. Cùng hợp lực để chống lại tập đoàn đa quốc gia này, liên minh của chúng tôi đại diện cho một lực lượng mạnh mẽ, đoàn kết vì mục tiêu bảo vệ môi trường, công lý và trao quyền cho cộng đồng.
P.O. Box 29534. Austin, TX. 78755.
Email: nancy@vietnameseamerican.org
Website: www.4IMFA.ORG
Công-lý cho Nạn-nhân Formosa 